Tonga wint eeuwenoude strijd tegen olifantsziekte

Benen zo dik als olifantenpoten, met een huid zo hard en ruw als die van een olifant. Elefantiasis, ofwel de olifantsziekte, heeft een lange geschiedenis in Tonga, een eilandengroep in de Stille Oceaan. Kapitein Cook signaleerde de symptomen al in 1770. In 1950 werd bijna de helft van de bevolking nog getroffen door deze afschuwelijke ziekte. Elefantiasis wordt overgebracht door muggen in tropische gebieden en veroorzaakt extreme en pijnlijke zwellingen in de armen, benen en soms ook het scrotum.

Geweldige prestatie

Patiënten raken niet alleen lichamelijk gehandicapt, vaak komen zij door hun misvormingen ook in een sociaal isolement terecht. De olifantsziekte heeft zowel op mentaal als financieel vlak enorme gevolgen.

De lange geschiedenis van elefantiasis  in Tonga maakt de overwinning op de ziekte alleen maar zoeter. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakte onlangs bekend deze ziekte op Tonga geen volksgezondheidsprobleem meer is. De WHO feliciteerde de eilandengroep met de overwinning: ‘Vanaf vandaag kunnen de kinderen van Tonga opgroeien in de wetenschap dat ze veilig zijn voor deze nare ziekte – wat een geweldige prestatie voor de gezondheid van de bewoners van Tonga.’

Totale eliminatie

Helaas lijden er anno 2017 nog veertig miljoen mensen wereldwijd aan elefantiasis. In 2000 waren er echter nog drie keer zoveel mensen die leden onder deze ziekte. Dat het aantal slachtoffers zo aan het dalen is, is te danken aan het ‘Global Programme to Eliminate Lymphatic Filariasis’. Een programma dat de Wereldgezondheidsorganisatie WHO in 2000 in het leven riep en waarmee het samen met regeringen van ontwikkelingslanden de strijd aangaat met de ziekte. Het doel: totale eliminatie van de ziekte in 2020.

En ze zijn hard op weg: meer dan 820 miljoen mensen in 64 landen werden sinds 2000 geholpen met 6,2 miljard preventieve behandelingen zodat elefantiasis zich in ieder geval niet verder kon verspreiden. Daarnaast ondersteunde de WHO geïnfecteerde patiënten met medicijnen en hulp om verder lijden en ontwikkeling van de ziekte te stoppen. Acht landen zijn inmiddels olifantsziekte vrij verklaard: Cambodja, de Cookeilanden, de Malediven, Niue, Sri Lanka, Vanuatu en onlangs Togo, als eerste land in Sub-Sahara Afrika en nu dan ook Tonga als achtste land.

Andere ziektes die we overwonnen

De olifantsziekte is niet de enige ziekte waarvoor het einde in zicht is. Door massale vaccinatie- en voorlichtingscampagnes is het ons al gelukt om pokken uit te roeien. Ook polio, de drakenziekte en mazelen staan op het punt uitgeroeid te worden. Het aantal doden door malaria halveerde de afgelopen vijftien jaar, het aantal tuberculosedoden daalde bijna met een kwart.